نقش رادیاتور خودرو چیست؟
موتور ماشین پیوسته در حال کار کردن است و به علت عملیات احتراق مستمر، درجه حرارت آن در معرض افزایش است. تنها حدود 35 درصد از انرژی سوخت ماشین ها به انرژی مکانیکی تبدیل می شود و مابقی آن تبدیل به انرژی حرارتی می شود که حدود 70 درصد از آن از طریق اگزوز از ماشین خارج می شود و مابقی انرژی حرارتی است که در موتور وجود دارد.
از طرفی برای آنکه موتور بتواند با راندمانی بهینه کارکرد خود را ارائه دهد، نباید اجازه دهیم، درجه حرارت آن از محدوده خاصی فراتر رود. اینجاست که نقش رادیاتور خودرو که از قطعات سیستم خنک کاری موتور است اهمیت پیدا می کند و باید بتواند درصد باقی مانده انرژی حرارتی موتور را کنترل کند. برای توصیف کارکرد رادیاتور خودرو فرآیند زیر را در نظر داشته باشید.
آب به وسیله واتر پمپ در اطراف موتور و سیلندرها که در بالاترین نقطه حرارتی در ماشین قرار دارند، به گردش در می آید. برای این منظور مجراها و مسیرهایی در اطراف سیلندرها برای حرکت آب تعبیه شده است. آب هنگام چرخش در اطراف موتور گرمای آن را جذب کرده و به این ترتیب درجه حرارت آن افزایش می یابد. آنگاه آب به درون رادیاتور که محفظه ای مشبک است، برگشته و با عبور از لوله ها و با کمک سطح انتقال حرارتی که پره ها ایجاد میکنند، با هوای اطراف تبادل گرمایی انجام داده و حرارت خود را به محیط اطراف پس می دهد. به این ترتیب درجه حرارت آن افت کرده و دوباره آب با دمای پایین در اطراف موتور به گردش در می آید و این سیکل ادامه پیدا می کند. برای آشنایی بیشتر با تنوع محصولات رادیاتور ایران می توانید به صفحه محصولات مراجعه نمایید.
رادیاتور خودرو از چه آسیب هایی پیشگیری می کند؟
- در صورتی که دمای موتور از مرز مشخصی بالاتر یا پایین تر رود، باعث کاهش بازدهی آن خواهد شد که رادیاتور اجازه وقوع چنین امری را نمی دهد.
- درجه حرارت بالا می تواند باعث تغییر شکل یا تاب برداشتن قطعاتی از موتور شود که اصطلاحا به این پدیده گیرپاژ می گویند.
- ذوب شدن برخی اجزای موتور که حساسیت بیشتری دارند مانند شمع و سوپاپ ها.
- سوختن واشر سر سیلندر
اجزای رادیاتور خودرو و کارکرد آن ها
در ادامه شما را با اجزای اصلی یک رادیاتور ماشین آشنا خواهیم ساخت:
- شبکه: شبکه به مجموع لوله ها و پره ها در رادیاتور گفته می شود که وظیفه اصلی آن ها این است که بتوانند تبادل حرارتی آب با هوای اطراف را تسهیل کنند و به این ترتیب باعث خنک شدن آب برگشتی از موتور شوند. جنس لوله های رادیاتور خودرو معمولا از آلومینیوم یا برنج می باشد. پره ها نیز غالبا از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می شوند.
- لوله ها: همانطور که گفته شد لوله ها نقشی اساسی در فرآیند خنک سازی موتور دارند و رادیاتورهای آلومینیومی تولیدی رادیاتور ایران از نوع بدون درز و سه لایه با تکنولوژی جوشکاری فرکانس بالا می باشد. لایه داخلی لوله به دلیل آنکه در تماس با مایع خنک کننده است باید دارای خاصیت ضد خوردگی باشد. لوله های برنجی نیز درز دار هستند که توسط آلیاژ قلع و سرب لایه داخلی و خارجی آن پوشش داده شده است.
- توربولیتور (Turbulator): یکی از قطعاتی است که در برخی رادیاتورها داخل لوله شبکه قرار می گیرد و باعث تغییر حالت جریان آب از آرام به آشفته می شود. این امر سبب افزایش میزان انتقال حرارت آب می گردد.
- پره: پره های واسطه ای میان لوله و محیط اطراف هستند که درجه حرارتی که از آب به لوله ها منتقل شده، پس از آن از طریق پره ها به هوای اطراف منتقل می شود. شکاف های روی پره ها سبب آشفتگی جریان هوا در اطراف آن و ارتقای میزان انتقال حرارت از طریق پره های رادیاتور خودرو می شود.
- مخزن ورودی و مخزن خروجی: هر رادیاتور دارای این دو مخزن می باشد که می تواند از جنس فلزاتی مانند آلومینیوم، آهن، برنج و مواد پلیمری باشد. مخزن ورودی جایی است که آب گرم برگشتی از موتور وارد آن شده و از طریق آن به داخل شبکه رادیاتور ماشین وارد می شود و مخزن خروجی جایی است که آب پس از خنک شدن و خروج از رادیاتور ماشین به آن وارد می شود.
- صفحه (Header Plate): قطعه فلزی آلومینیومی و یا برنجی است که کارکرد آن ثابت نگه داشتن لوله های رادیاتور در محل خود می باشد.
- بغلی (Side Support): کارکرد آن حمایت از ساختار شبکه است که دچار آسیب یا تغییر شکل نشود. این قطعه نیز معمولا از جنس آهن، آلومینیوم و یا برنج ساخته می شود.
- گسکت (Gasket): قطعه ای لاستیکی است که در برخی طراحی های رادیاتور خوردو بین قطعات قرار گرفته و موجب آب بندی آن می گردد.
- گلویی (Filler Neck): روی مخزن ورودی نصب می شود که محل بسته شدن درب رادیاتور است.
- شیر تخلیه (Drain Valve): هنگام تعمیرات رادیاتور برای تخلیه آب رادیاتور از شیر تخلیه که بر روی مخزن خروجی قرار دارد، استفاده می شود.
مشکلاتی که ممکن است برای رادیاتور ماشین پیش آید:
- کم شدن آب رادیاتور
- وجود مشکل در اتصالات رادیاتور ماشین
- پاره شدن یا ترک برداشتن لوله ها
- سوختن فیوز فن
- خراب شدن ترموستات
- معیوب شدن پمپ آب یا واتر پمپ
- سوراخی مخزن آب رادیاتور ماشین
نشانه های خرابی رادیاتور خودرو
- کم شدن آب رادیاتور؛ این اتفاق از جمله نشانه هایی است که به ما این پیغام را می دهد که رادیاتور خودرو با مشکلی مواجه شده است. البته کم شدن آب رادیاتور ماشین علل مختلفی دارد که برخی از آن ها می تواند به رادیاتور مرتبط نباشند. این علل عبارتند از:
- سوراخ شدن رادیاتور
- نشتی شلنگ رادیاتور
- رسوب گرفتن در لوله های رادیاتور
- هوا گرفتن رادیاتور
- خراب شدن فن
- نشتی بخاری ماشین
- نشتی آب از منبع انبساط
- سوختن واشر سر سیلندر
بالا رفتن درجه آمپر آب یکی دیگر از نشانه هایی است که می تواند ریشه در معیوب شدن رادیاتور خودرو داشته باشد.
- نشتی آب از رادیاتور
- بخار خارج شدن از رادیاتور
- روشن شدن چراغ هشدار ماشین
راه های نگهداری و پیشگیری از خرابی رادیاتور خودرو
یکی از راه هایی که به شما در حفظ و نگهداری این قطعه و پیشگیری از خرابی های آن کمک می کند، چک کردن مداوم میزان آب رادیاتور و درجه حرارت آمپر آب است تا در صورت بروز نشانه خرابی در اسرع وقت آن را برطرف نمایید. یکی دیگر از روش های پیشگیری بررسی درب رادیاتور و مطمئن شدن از سالم بودن آن است.
بررسی دوره ای برخی قطعات مانند ترموستات، شلنگ های رادیاتور، فن رادیاتور، واترپمپ و غیره توسط نمایندگی های مجاز جهت اطمینان از سلامت آن ها ضروری است. به علاوه استفاده از آب رادیاتور و ضدیخ مناسب و با کیفیت نیز می تواند از بخار شدن آب رادیاتور و کم شدن آن پیشگیری کند.